Od wielu lat widać, że przydomowe ogrody mają coraz większe znaczenie dla mieszkańców. Coraz częściej spędzają w nich czas, zapraszają znajomych, organizują przyjęcia. Przykładają też ogromną wagę do ich wyglądu, zagospodarowania, inwestują czasem niemałe pieniądze, by ogród wyglądał efektownie. Bardzo często pielęgnacja takiego ogrodu wymaga ogromnego nakładu czasu i pieniędzy, ale afekt bywa wręcz porażający. Co więc należy zrobić, aby być właścicielem efektownego przydomowego ogrodu?
Zacznij od dobrego projektu
Podstawą dobrej organizacji ogrodu jest jego projekt. Musimy wcześniej zaplanować jak ma być podzielony, gdzie będą rosły poszczególne rośliny, żeby w przyszłości uniknąć ich przesadzania. Poza tym ważne jest to by widok ogrodu sprawiał nam przyjemność a dla odwiedzających był efektowny. Pamiętać należy, że brak pomysłu, niedociągnięcia w realizacji i brak kompozycji będą się rzucały w oczy. Wziąć pod uwagę należy także możliwość uzyskania prywatności przez odpowiednie nasadzenia.
Ogólnie przy projektowaniu ogrodu obowiązuje zasada, że im mniej, tym lepiej. Nie powinniśmy ogrodu „zagracać” roślinami. Można na przykład, zamiast upychać wszystkie rośliny wspólnie, stworzyć odpowiedniej wielkości zakątek z rzucającymi się w oczy krzewami a jako przeciwwagę posadzić jedno nieduże drzewo. Jeżeli już wybierzemy drzewo to warto by był to gatunek który długo zachowuje liście albo taki którego liście ładnie przebarwiają się jesienią. Jeżeli możemy na organizację ogrodu przeznaczyć większą kwotę to warto posadzić bardziej szlachetne gatunki i odmiany roślin. Mogą to być nawet rośliny egzotyczne, przy czym musimy je sadzić w pojemnikach i donicach, które na zimę będzie można schować w cieplejszym miejscu.
Kiedy projektujemy ogród musimy uwzględnić także położenie kompostownika, śmietnika na odpady czy domku na narzędzia, czyli elementy, które niekoniecznie powinny rzucać się w oczy. Dlatego należy je posadowić w takich miejscach, które będą łatwo dostępne, a jednak przesłonięte przez rośliny.
Należy także pamiętać o zaprojektowaniu ścieżek, pergoli albo tarasu tak by spełniały swoje zadanie, nie dominowały w ogrodzie a raczej były wkomponowane i harmonizowały z otaczającą roślinnością. Meble, które planujemy ustawić w ogrodzie też powinny być odpowiednio dobrane, sprawiać by można było miło spędzać czas, ale żeby nie wyróżniały się z otoczenia. W sklepach i marketach jest ogromny wybór mebli, które można dobrać do ogrodów o różnych charakterze.
Podczas projektowania ogrodu należy także przemyśleć jego ogrodzenie. Czy zależy nam na całkowitym odcięciu się od sąsiadów i przestrzeni, czy jednak chcemy zachować więcej światła albo nawet jakiś konkretny widok?
Powinniśmy również o tym, że to ogród dla nas, sami będziemy go na co dzień oglądać i pielęgnować więc powinny się w nim znaleźć rośliny takie, które lubimy, które nam się podobają i będziemy się chcieli nimi zajmować.
Projekt, a nawet wykonanie można zlecić specjalistom, ale samodzielne zaplanowanie ogrodu a później powolne formowanie i oglądanie efektów swojej pracy przyniesie nieporównywalnie więcej satysfakcji.
Kwiaty w ogrodzie
Nie ma na ogół takich roślin, których nie trzeba pielęgnować. Jednak kiedy planujemy zakup roślin do ogrodu powinniśmy się skupić na tych które wymagają mniej pielęgnacji, w każdym razie, aby tych absorbujących było jak najmniej. Dotyczy to szczególnie początkujących ogrodników. Brak efektów w uprawianiu ogrodu może nas do niego zniechęcić. Do tych łatwiejszych w uprawie należą kwiaty, zarówno takie jednoroczne, jak i byliny.
Łatwe w uprawianiu kwiaty jednoroczne
Wbrew pozorom założenie kwietnej rabaty, na której pięknie rozkwitają różne gatunki kwiatów, wcale nie jest trudne. Wystarczy zaplanować dobrze nasłonecznione stanowisko i posiać odpowiednie nasiona.
Do popularnych, łatwych w uprawie kwiatów należy kosmos podwójnie pierzasty, który kwitnie od lata aż do późnej jesieni. Potrafi urosnąć aż do 1 metra wysokości i posiada efektowne kwiaty. Innym bardzo popularnym kwiatem jest nagietek lekarski. To efektowna roślina kwitnąca od czerwca do października a jego ogromną zaletą są małe wymagania. Znakomity dla początkujących ogrodników. Oprócz tego na rabatach mało doświadczonego ogrodnika znaleźć się mogą inne kwiaty jak nasturcja, maciejka, aksamitka oraz słonecznik ozdobny.
Łatwe w uprawie byliny kwiatów
Najbardziej klasyczną byliną kwiatową jest jeżówka purpurowa, osiąga wysokość jednego metra i tworzy luźne kępy długich wyprostowanych łodyg. Inną popularną byliną jest rudbekia, która znana jest w odmianach: błyskotliwa, naga i lśniąca. Kolejne byliny niewymagające wielkiej wiedzy i troski to serduszka okazała, dzwonek karpacki i szałwia omszona. Nie można tych roślin oczywiście zostawić samych sobie, trzeba zadbać o ich nawodnienie, nasłonecznienie i przycięcie przed zimą. Nie wymagają one jednak ani specjalistycznej wiedzy, ani specjalistycznych materiałów do uprawy.
Wszystkie te byliny nie wymagają wykopywania i znakomicie znoszą niskie temperatury pozostawione na zimę w gruncie.
Jakie krzewy i rośliny do przydomowego ogrodu
Planując posadzenie roślin musimy mieć na uwadze ich wzrost. Nie powinno okazać się po latach, że jedne zasłaniają drugi, odbierają im światło albo odbierają nam przyjemność podziwiania. Po z tym istotne jest to, jaki cel chcemy osiągnąć. Czy krzew ma się piąć po płocie, zasłaniać śmietnik czy pięknie kwitnąć? Oprócz tego musimy brać pod uwagę to ile czasu trzeba tym roślinom poświęcać by cieszyły nasze oczy, czy trzeba je nawozić albo okrywać na zimę.
Do najpopularniejszych krzewów uprawianych w ogrodach należą takie, które mają efektowne kwiatostany. W słonecznych miejscach w ogrodzie dobrze sprawdzą się forsycja, różnego gatunku tawuły i wszelkie pigwowce. Oprócz tego rośliny wydzielające silny zapach jak jaśminowce i lilaki. Dla osób, które jednak mogą roślinom poświęcić trochę więcej uwagi poleca się piękne rośliny jak budleja Dawida, hortensje ogrodowe i hortensje bukietowe. Nie można zapomnieć także o różach, które zawsze budzą dobre emocje a do tego zdobią ogród przez całe lato aż do późnej jesieni.
W miejscach, gdzie słońce mniej dociera w ciągu dnia znakomicie sprawdzą się różaneczniki które wyróżniają się wspaniałymi kwiatami. Można je kupić w różnych odmianach, które różnią się wielkością i barwą kwiatów. Pamiętać jednak należy, że te rośliny nie mogą rosnąć wszędzie i wymagają kwaśnego podłoża.
Gatunki liściaste i zimozielone
Nie wszystkie rośliny wytwarzają wybujałe i okazałe kwiaty. W zamian za to mają duże gęste liście albo igły, które bujnie pokrywają gałęzie. Niektóry z nich znakomicie nadają się na żywopłoty jak bukszpan, karłowate odmiany berberysów, lawenda wąskolistna albo pięciornik krzewiasty. Bardzo bujnie rozwijają się także graby pospolite, derenie białe oraz berberys Thunberga.
Niższy płot albo zimozieloną przegrodę można stworzyć z berberysu Juliany, żywotnika zachodniego, wrzosów pospolitych, cisów pośrednich i pospolitych, choiny kanadyjskiej oraz jałowców.
Wszystkie rośliny powinny być umiejętnie dobrane i posadzone w odpowiedniej glebie, w miejscach o dopasowanym nasłonecznieniu. Te, które nie mogą zimą przebywać w ogrodzie muszą rosnąc w donicach i korytach abo można było je na zimę schować.
Warto również wszystkie rośliny komponować pod względem kolorystycznym tak, aby tworzyły barwne kompozycje miłe dla oka.
Drzewa w ogrodzie
Kiedy planujemy sadzenie drzew, musimy pamiętać o tym, że niektóre z nich mogą urosnąć czasem do takich rozmiarów, że będą zabierać bardzo dużo miejsca i światła w ogrodzie. Z drugiej strony mogą one nam utworzyć swoiste drugie piętro ogrodu, szczególnie gdy wybierzemy rośliny o dużych liściach lub bujnych kolorowych kwiatach.
Najpopularniejszym, a jednak niezbyt często wybieranym drzewem do przydomowego ogrodu jest jarząb pospolity, czyli jarzębina. Dorasta do kilku metrów wysokości, posiada pierzaste liście i czerwone owoce, które bardzo długo utrzymują się na gałęziach. Nie wymaga szczególnej opieki ani nie ma wymagań co do nasłonecznienia.
Innym bardzo znanym drzewem jest klon strzępiastokory. Jego zaletą jest to, że oprócz pięknych dużych liści posiada oryginalną, efektownie łuszczącą się korę. Wymaga odrobiny opieki, szczególnie w początkowych latach. Kilkuletnie drzewa radzą sobie sama i dorastają do 12 metrów wysokości.
Innym drzewem, którym warto się zainteresować jest lipa srebrzysta. Ma bardzo ładne liście o poświacie srebra, które pięknie mienią się na wietrze. Cechą charakterystyczną jest woń miodu, która roztacza się wokół drzewa przez cale lato. Drzewo jest bardzo odporne na wysokie i niskie temperatury, suszę, szkodniki i choroby.
Popularna w przydomowych ogrodach, szczególnie w części przed frontem domu, jest brzoza papierowa. Drzewo bardzo szybko rośnie i osiąga nawet do 20 metrów wysokości. Znakomicie znosi różne warunki klimatyczne i nie ma dużych wymagań co do gleby. Wadą jest jednak jest jej obfite pylenie co może być uciążliwe dla osób z alergią.
Oprócz tego w ogrodzie, szczególnie kiedy dysponujemy odpowiednią ilością miejsca można posadzić: judaszowiec kanadyjski, surmię wielkokwiatową, błotnię leśną, glejczę trójcierniową oraz grujecznik japoński.
Bardzo popularne, chociaż bardziej znane z parków niż ogrodów, są głóg szkarłatny i kasztanowiec, zarówno biały, jak i czerwony.
Drzewa owocowe, choć niekoniecznie sad
Każda roślina posadzona w ogrodzie sprawia przyjemność kiedy właściwie się rozwija i pięknie wygląda. Sporą radość mogą przynieść także rośliny, które wydają jadalne owoce, dlatego powinno się w ogrodzie znaleźć kilka drzew owocowych. Mogą one nie tylko dostarczyć słodkości, ale także będą stanowiły ciekawy element dekoracyjny. Wszyscy znamy zachwycający obraz kwitnących brzoskwiń albo wiśni.
Podobnie jak w przypadku innych roślin ozdobnych, przed posadzeniem drzew owocowych musimy przemyśleć ich położenie, potencjalny wzrost oraz gatunek. Jeżeli dysponujemy dużym terenem możemy posadzić kilka drzew różnych gatunków a jeżeli mniejszym czasem wystarczy akcent w postaci jednego drzewa w towarzystwie odpowiednich krzewów. Najlepiej sadzić takie drzewa, których owoce nie tylko będą zalegały trawnik pod drzewem, ale także będą chętnie zjadane przez domowników.
Drzewka karłowate
Czasem dobrym rozwiązaniem jest posadzenie miniaturowych drzewek owocowych. Karłowate odmiany są dość łatwe w uprawie, nie wymagają wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Można je z powodzeniem sadzić zarówno w glebie, jak i w dużych donicach. Dzięki wykorzystaniu takich drzew możemy stworzyć mini sad nawet na niewielkiej powierzchni ogrodu. Znakomicie sprawdzą się w takiej roli karłowate jabłonki, wiśnie, brzoskwinie, śliwy i grusze. Co ciekawe drzewa mimo niewielkich rozmiarów dają owoce o normalnych rozmiarach a do tego plony są obfite.
Klasyczne drzewa owocowe w sadzie
Miniaturowe drzewka nie przekraczają 150 centymetrów wysokości, co nie zawsze spełnia nasze oczekiwania albo nie pasuje do naszego planu ogrodu. Chociażby ze względu na niewielki cień, jakie te drzewa dają. Z tego powodu raczej decydujemy się na posadzenie tradycyjnych drzew owocowych.
Oczywiście najpopularniejszym drzewem spotykanym w naszych ogrodach jest jabłoń domowa. To, że jest chętnie uprawiana wynika z faktu że pięknie kwitnie, ma smaczne owoce i dość szybko rośnie. Musi jednak mieć w miarę dopasowaną glebę a nawodnienie nie może być ani małe, ani zbyt obfite. W polskim klimacie drzewa te radzą sobie znakomicie.
Drugie bardzo popularne drzewo owocowe to grusza pospolita. Jej słodkie plony cieszą się ogromną popularnością szczególnie wśród najmłodszych. Nie jest trudna w uprawie, ale często jej kwiaty padają łupem wczesnych przymrozków i z tego powodu hodowcy amatorzy unikają sadzenia tych drzew.
W dalszej kolejności wśród drzew, które warto posadzić w ogrodzie jest czereśnia i wiśnia oraz troszkę trudniejsze w uprawie śliwy, morele i brzoskwinie.
Trawnik sam nie rośnie
Oprócz wszelkich roślin, kwiatów, drzew i alejek, niezwykle ważnym elementem ogrodu jest trawnik. Dla niektórych właściwie najważniejsza część stanowiąca zasadniczą część działki.
Przystępując do tworzenia trawnika musimy dobrze przygotować teren, później nie da się już nic poprawić. Ogólnie panuje jedna ważna zasada – trawnik budujemy na końcu. Kiedy już mamy kompostownik, małą architekturę, wytyczone rabaty, posadzone rośliny i drzewa. W początkowej fazie tworzenia trawnika nie będziemy mogli po nim chodzić a gdzie dopiero przenosić po nim jakieś materiały czy przejeżdżać taczką.
Zielony dywan w naszym ogrodzie może powstać na dwa sposoby, możemy go wysiać albo ułożyć z rolki.
Trawnik z siewu najlepiej założyć wiosną, kiedy już jest cieplej i ziemia jest sucha. Warto to zrobić, zanim nastąpią upały, ponieważ młode ziarna są bardzo wrażliwe na suszę. Brak wilgoci w glebie może całkowicie zniweczyć naszą pracę. Jeżeli na dworze jest już bardzo ciepło, trudno jest dostosować ilość podlewania tak by kiełkujące rośliny wzrastały w komforcie.
Trawnik z rolki jest bardziej odporny na temperaturę można go rozkładać nawet jesienią ale i tak należy zadbać o odpowiednie nawilżenie wschodzącej trawy. W obu przypadkach niezwykle ważne jest przygotowanie podłoża.
Jak przygotować podłoże
Jeżeli nie przygotujemy właściwego podłoża pod trawnik to nawet zakup najlepszych komponentów nie uchroni naszej pracy przed zniweczeniem. Przede wszystkim należy oczyścić teren z kamieni, gruzu, chwastów, korzeni, gałęzi itp. Kolejny krok to przekopanie ziemi i w razie czego wzbogacenie jej ziemią organiczną lub torfem. Następnie układamy instalację nawadniającą i elektryczną (jeżeli planujemy przejście takiej pod trawnikiem).
Kolejnym etapem jest wyrównanie powierzchni pod przyszły trawnik, rozbijamy grudy, grabimy i staramy się nadać terenowi równą powierzchnię. W przyszłości, wszelkie dołki będą utrudniały koszenie i będzie się w nich zbierać woda. Kolejna, niezwykle ważna czynność to ubijanie. Najlepiej zrobić to wałem jeżdżąc nim wzdłuż i wszerz całej powierzchni. Dobrze, żeby cały teren, na którym będzie trawnik był lekko nachylony, ale nie jest to warunek konieczny.
Na koniec warto teren zostawić na kilka tygodni by można było sprawdzić czy nie wzrastają na nim chwasty i w razie konieczności usuwać je. Przed planowanym wysiewem lub rozłożeniem rolki, ziemie powinniśmy również zasilić nawozem do trawników.
Można przystąpić do prac właściwych, tzn. wysiewania albo układania trawy zgodnie z instrukcją obsługi. Każda ta czynność jest inna i jest dokładnie opisana na opakowaniu z nasionami albo na karcie dołączonej do trawy w rolce.
Radość z posiadania ogrodu i ogrodnictwa
Ciągły pęd, postęp cywilizacyjny, ruch samochodów, stresująca praca to elementy dnia codziennego. Dlatego własny ogród może być oazą spokoju, miejscem naszego relaksu a uprawa roślin sposobem na oderwanie się od problemów dnia codziennego. Możemy pochwalić się efektami naszej pracy, poczęstować gości owocami z naszego ogrodu, a nawet przetworami lub nalewką. Nic jednak nie jest w stanie opisać radości, jaką możemy mieć oglądając rozwijający się ogród, który sami założyliśmy i pielęgnujemy.